Toezicht: duidelijkheid scheppen en ruimte laten voor ontwikkeling
In passend onderwijs vindt toezicht plaats op meerdere niveaus. Schoolbesturen hebben een ondernemingsraad en het samenwerkingsverband kent een ondersteuningsplanraad. Daarnaast controleert de Inspectie van het Onderwijs alle samenwerkingsverbanden.
Toezichthouders dienen vanuit hun specifieke rol heldere beoordelingskaders op te stellen. Daarmee bieden ze duidelijkheid over hoe beleid bedoeld is en beoordeeld wordt, en verhelpen onduidelijkheid over (schijnbaar) tegengestelde regels.
Maar toezichtkaders kunnen ook ervaren worden als een extra laag regels. Als de Inspectie bijvoorbeeld niet specifiek kan aangeven waar de accenten liggen in haar oordeel over wat goed gaat en wat niet, dan werkt zo’n oordeel soms verlammend.
Er moet ruimte en tijd zijn om te ontwikkelen en eigen accenten te leggen. De vraag hoe samenwerkingsverbanden daarin verantwoording afleggen, binnen of buiten nationaal opgelegde kaders, moet daarin mee ontwikkelen. Voor passend onderwijs is nog niet duidelijk hoe stringent het toezicht gaat worden. De regionale aanpak laat variatie toe en de Inspectie is (vooralsnog) terughoudend met toezicht.
Tegelijkertijd hebben samenwerkingsverbanden te maken met van bovenaf opgelegde regioindelingen, vereveningsopgaven, en heerst de opvatting dat er vanaf augustus geen thuiszitters meer mogen zijn. Parallel aan passend onderwijs ondergaat de jeugdzorg, evenals de arbeidsvoorziening, een aantal ingrijpende veranderingen,. Gemeenten krijgen daar een veel belangrijker rol in. De noodzaak tot afstemming is duidelijk al was het maar om onnodige bestuurlijke drukte te vermijden.
